Het onbesproken verdriet van mannen
EASTERMAR – Na elf zwangerschappen blijft de kinderwens van Jan Willem van Rangelrooij en zijn vrouw onvervuld. Wat volgt, is een stille strijd vol rouw, eenzaamheid en een diepgewortelde overtuiging over wat het betekent om man te zijn.
Diep in de put besluit Jan Willem dat het ook anders moet kunnen. Hij besluit in het leven te stappen en open te zijn over zijn emoties.
Door zijn eigen pijn te delen, ontdekt hij de kracht van kwetsbaarheid. Nu zet hij zich in als coach om mannen én vrouwen te helpen hun verdriet een plek te geven in het leven.
Grote jongens huilen niet
Jan Willem en zijn vrouw komen allebei uit een groot gezin. Dat ze samen kinderen wilden, stond al snel vast. Zwanger worden bleek het probleem niet te zijn, zwanger blijven wel.
“Na de eerste miskraam raakte ik nog niet in paniek,” blikt Jan Willem terug. “Het komt wel goed, dacht ik, zulke dingen gebeuren nou eenmaal. Na drie miskramen besloten we toch een medisch traject in te gaan, om uit te zoeken waarom onze kinderen niet bleven groeien in de buik.”
De fertiliteitsbehandelingen waren een grote stap voor het stel:
“Eerst zagen we dat niet zitten, maar we hebben toch onze grenzen verlegd. Zo sterk was onze kinderwens.”
De behandelingen waren intens, vertelt hij:
“Het is echt topsport. Wat je eet, wat je drinkt, hoe je slaapt – alles staat in het teken van de fertiliteitsbehandelingen. Dat merk je niet als je erin zit; dan zijn het slechts ‘kleine’ momenten op een dag.”
Na elf zwangerschappen besloot het stel te stoppen. Hun kinderwens blijft onvervuld:
“Het voelt als een soort achtbaan. Pas als je uitstapt, kun je verwerken wat er gebeurd is. Het duurde best een tijdje voordat het indaalt dat er op deze wereld geen kinderen van ons zouden rondlopen.”
Vader voelt Jan Willem zich wel. Elf keer groeide er een kindje in de buik van zijn vrouw, kinderen die erg geliefd worden:
“Ik wist niet hoe ik ermee om moest gaan. Ik zag het verdriet van mijn vrouw en wilde mijn shit niet bij haar dumpen. Dus ik ging door met mijn leven en liet mijn eigen rouw niet zien.”
Als man had hij de overtuiging dat ‘echte mannen niet huilen’, iets wat hij meekreeg uit zijn omgeving:
“Ik kom uit een nuchter Fries gezin. Die nuchterheid is een belangrijk onderdeel van mijn identiteit – ik ben er trots op – maar het zorgde er ook voor dat ik het gevoel had dat ik mijn emotionele wereld moest verbergen.”
Openheid creëert openheid
Jan Willems overgrootvader stapte in 1945, net na de oorlog, uit het leven.
“Ik vermoed dat hij niet om kon gaan met alle emoties en het niet meer zag zitten. De geschiedenis herhaalt zich in mijn voorvaderlijn en zo ook bij mij. Omdat ik niets over mijn ervaringen deelde, had ik het gevoel dat ik alleen was. Soms vroeg ik mij af of mijn leven nog zin had, wat ik eigenlijk te zoeken had op deze wereld.”
Hij groeide op in een samenleving die verwacht dat mannen hun emoties niet laten zien:
“Mannen moeten sterk zijn. Maar met alleen sterk zijn red je het niet, merkte ik. Ik liep vast.”
Jan Willem besluit de cyclus te doorbreken. Hij zoekt hulp en verdiept zich in NLP (Neuro-Linguïstisch Programmeren):
“Mijn overgrootvader was uit het leven gestapt; ik maakte bewust de keuze om in het leven te stappen. Ik wilde leren praten over mijn eigen pijn en emoties.”
Vanaf dat moment neemt hij zich voor om open te zijn – en dat veroorzaakt een kettingreactie:
“Door zelf open te zijn, stellen de mensen om me heen zich ook open op. Openheid creëert meer diepgang en verbinding in de samenleving, daarvan ben ik overtuigd. En dat heeft de wereld nodig.”
“De geschiedenis herhaalt zich steeds. Alles wat we in de wereld zien aan strijd of aan conflict is een weerspiegeling van de oorlogen die in onze binnenwereld worden gevoerd. Ik denk dat alle vreselijke dingen die nu gebeuren, het gevolg zijn van oude pijn die niet verwerkt wordt – omdat we niet naar binnen durven te kijken, omdat we niet de verantwoordelijkheid nemen voor onszelf.”
Om de wereld een beetje vrediger te maken, zou het goed zijn als we naar onze pijn durven te kijken, vindt Jan Willem:
“Ik probeer het goede voorbeeld te geven door aan mijn eigen innerlijke wereld te werken. Het grootste cadeau dat je aan een ander kunt geven, is aan jezelf werken. Dat is tevens het grootste cadeau dat je aan jezelf kunt geven.”
Je hoeft geen slachtoffer te zijn
“Maar als je niet praat over je ervaringen, over je verdriet en pijn, dan is het makkelijk om je eenzaam te voelen. Terwijl je nooit alleen bent.”
De eerste stap is altijd eng:
“Je hoeft ook niet gelijk je hele hart open te zetten. Begin maar met een kiertje. Dat het spannend is, betekent dat het klopt.”
Wil je graag iets delen met een vriend, maar weet je niet hoe je moet beginnen, begin dan met het uitspreken dat je ergens mee zit, raadt de coach aan:
“Spreek uit wat je verwacht. Veel mensen hebben de neiging om met oplossingen te komen, maar misschien wil jij juist alleen dat er even geluisterd wordt. Door dat aan te geven, maak je het voor een vriend ook makkelijker.”
Jan Willem werd de eerste mannelijke, gecertificeerde abortus- en miskraamcoach en helpt mensen hun verdriet te integreren in het leven:
“Men zegt altijd dat je verdriet en rouw moet verwerken, maar daarmee impliceer je dat het op een gegeven moment verdwijnt. Ik denk niet dat het zo werkt. Je moet rouw leren integreren in je leven, zodat je ook mét je verdriet je gelukkig kan voelen.”
Iedereen is welkom, maar Jan Willem richt zich in het speciaal op mannen:
“Voor hen is het niet zo vanzelfsprekend om over hun emoties te praten, zeker niet in de context van een kinderwens of het verlies van een kind. Dat taboe mag doorbroken worden.”
Zijn zoektocht – of ‘vindtocht’ zoals hij het zelf noemt – heeft hem veel gebracht:
“Ik ervaar mijn leven als veel rijker, veel kleurrijker. Ik kan nu met zachte ogen en een open hart naar mezelf en anderen kijken. Ik leerde dat je niet kunt kiezen wat je overkomt in het leven, maar dat je wel kunt kiezen hoe je ermee omgaat. Je hoeft geen slachtoffer te zijn, maar hebt regie – en dat is bevrijdend.”
Heb je zelf hulp nodig bij rouw?
Misschien kan Jan Willem je helpen. Ga naar www.rouwdouwer.nl voor meer informatie.
Worstel je met suïcidale gedachten?
De hulplijnen van 113 Zelfmoordpreventie zijn 24/7 bereikbaar via 0800-0113 of www.113.nl.
Foto: Robert Elsing Tekst Melissa Wijnja
Rouwdouwer Jan Willem: ‘Rouw verwerk je niet, je integreert het in je leven.’