Je verlies is je kracht
Psycholoog en ervaringsdeskundigen leggen uit
Tekst: Reenike Gunduz · Beeld: Marloes Dallinga
Met verlies omgaan waar je geen controle over hebt, vergt enorm veel kracht.
Het is een lang proces dat je niet van de ene op de andere dag bereikt.
Zo worstelde ervaringsdeskundige Jan Willem van Rangelrooij met de vraag:
“Wat is de reden van mijn bestaan, als ik mezelf niet kan voortplanten?”
En maakten Ivette en Jeroen, nadat hun kinderwens niet in vervulling ging, ruimte om hun volgende droom te realiseren.
Psychologe Marloes Verhulst legt uit hoe je die weg in het omgaan met verlies het beste kunt bewandelen.
Jan Willem van Rangelrooij
Nam afscheid van elf kinderen
Na elf miskramen kwam Jan Willem in een diep dal terecht.
Hij vroeg zich af:
“Wat is de reden van mijn bestaan, als ik mezelf niet kan voortplanten?
Wie ben ik dan? Wat kom ik hier in vredesnaam doen?”
Geen dal is bedoeld om in te blijven.
Hij vond de weg omhoog en zet zich nu als eerste mannelijke miskraamcoach in Nederland in om anderen te helpen hun verdriet te verweven in hun leven.
“Geen kinderen kunnen krijgen is een gemis dat je elke dag voelt.
Als je van je werk naar huis fietst en kinderen in de speeltuin ziet spelen, mis je het.
Als je thuiskomt en die stemmetjes niet hoort.
En je weer een avond samen op de bank zit.
Wij mannen zijn goed in het niet-voelen van onze emoties — simpelweg omdat we het niet geleerd hebben.”
Afscheid nemen van nooit vader zijn
“Na elf miskramen droeg ik pijn met me mee.
Pijn waarvan ik dacht: dit is mij overkomen, hier moet ik mee dealen.
Ik kon die pijn niet aan een ander geven, en mijn vluchtgedrag hielp niet.
In 2018 besloot ik een NLP-opleiding te volgen.
NLP is een handleiding voor je brein — praktisch toepasbare psychologie.
Hoe kijk ik naar de wereld, en hoe bepaalt dat mijn binnenwereld?
Ik besefte: de oplossing zit in mij.
Ik onderging een rouwproces, nam afscheid van mijn elf kinderen — en van het nooit vader zullen zijn.”
“Op de weg naar boven kwam ik veel keien tegen.
Af en toe dreigde ik weer te vallen.
Maar ik bereikte de top.”
Marloes:
“De kracht ligt in het stilstaan; tijd en ruimte maken voor het verwerkingsproces.”
Goud in verdriet
“Ik volgde meerdere trainingen en voelde me persoonlijk groeien.
Op een dag kreeg ik van Etje een beeldje van een jongetje met een gouden hart.
Ik brak toen ik het vasthield.
In dat gouden hart zaten mijn kinderen.
Er zit goud in alles wat je overkomt — vaak bedekt met modder en troep.
Als je het wast en schoonmaakt, hou je goud over.
Ik kreeg de drang meer voor anderen te betekenen.
Waar ik doorheen ging, gaan meer mannen doorheen.
Er wordt te weinig over gesproken.
Sinds vorig jaar ben ik gecertificeerd miskraamcoach.
Ik heb mijn baan in de commercie opgezegd.
Ik verdien minder, maar voel me rijker.”
“Ik ben er voor mannen die te maken krijgen met een onvervulde kinderwens, stilgeboorte of onvruchtbaarheid.
Zien wat het met cliënten doet als ze eindelijk herkenning voelen — dat is geweldig.
Ik kan geen kinderen toveren, maar ik kan de zwaarte verlichten.
Verdriet en vreugde mogen er allebei zijn.
Dat donkere gat van toen heeft plaatsgemaakt voor voldoening en dankbaarheid.
Zo heeft alles toch een reden gehad.”
Ivette en Jeroen verhuisden naar Bali
Dromen zijn stappen die je in de loop van je leven zet.
Als de ene droom niet uitkomt, ontstaat ruimte voor een volgende.
Toen de kinderwens van Ivette en Jeroen niet in vervulling ging, kozen ze voor hun andere droom:
alles opgeven in Nederland en verhuizen naar Bali.
“Als het leven je niet geeft wat jij voor ogen hebt,
moet je op zoek naar wat wél kan,” zegt Ivette.
Ze ontmoetten elkaar jong, trouwden in 2003, en al snel kwam de kinderwens.
Maar Ivette kreeg veel menstruatieproblemen.
Na een jaar onderzoek volgde een vernietigende diagnose:
ernstige endometriose, onherstelbare schade aan haar baarmoeder.
“De arts zei: ‘Je zult nooit kinderen krijgen.’
We waren opgelucht dat we wisten wat er was, maar tegelijk verloren.”
Na operaties en behandelingen werd het definitief.
Ivette:
“Doordat mijn vader overleed in diezelfde tijd, heb ik nooit goed kunnen rouwen.
Dat kwam pas later.”
Alles heeft een reden
Jeroen en Ivette hielden altijd al van reizen.
“Als het leven niet geeft wat jij wilde, moet je kijken wat wél kan.”
Tijdens een reis naar Bali bezochten ze een kindertehuis waarmee ze al contact hadden.
Ze voelden zich meteen thuis.
Toen de oprichter overleed, werden zij gevraagd de stichting over te nemen.
“Voor mij viel toen alles op zijn plek.
Ik besefte dat dit de reden was waarom we dit allemaal moesten doorstaan.”
Ze verhuisden in 2021 definitief naar Bali, na hun huis te hebben verkocht.
Nu leven ze zes maanden in Nederland en zes maanden op Bali.
“Na een donkere periode kunnen we nu oprecht zeggen dat we gelukkig zijn.
Ons verlies werd onze kracht.”
De kracht van stilstaan
Een onvervulde kinderwens is een rouwproces waar je doorheen moet.
Over hoe die weg verloopt en wat de uitkomst zal zijn, heb je helaas geen controle.
“Dat is meestal het eerste waar we tegenaan lopen,” zegt Marloes.
“We zijn zo gewend overal controle over te hebben.
Op het moment dat we die controle verliezen, proberen we die terug te pakken — we zoeken oplossingen voor het probleem.”
Veel mensen verleggen gaandeweg hun grenzen.
Je komt terug op eerdere keuzes en goede voornemens; voor je het weet heb je je eerste IVF-behandeling erop zitten.
“We proberen de controle terug te pakken.
Stilstaan is soms moeilijker dan doorgaan.
Terwijl juist daar de kracht in ligt.”
Tijdens het behandelproces zijn we geneigd om door te gaan, ons te verstoppen of onze focus te verleggen naar wat wél lukt — zoals hard werken.
Daardoor raken we goede zelfzorg kwijt.
Marloes:
“Belangrijk is dat je onderzoekt waar je energie naartoe kan gaan.
We hebben allemaal één batterij die energie nodig heeft, anders raakt hij leeg.
Wat heb jij nodig? Wat zegt je lichaam? Je lijf moet stress kunnen loslaten.”
Ze moedigt mensen aan om te kijken naar wat ze zélf kunnen doen: yoga, ademhalingsoefeningen, beter omgaan met jezelf en je omgeving.
“Bij Acceptance & Commitment-therapie leer je anders met je gedachten omgaan.
Je moet meer uit je hoofd stappen en in je lijf gaan.
Als je alleen naar het negatieve kijkt, zie je ook alleen dat.
Je bent meer dan datgene wat je niet gegeven is.
Maak tijd en ruimte voor jezelf, je proces en je partner of naasten.”
Rouw hanteert geen tijdschema
Neem tijd en ruimte voor rouw, zegt Marloes. En zoek hulp als het alleen niet lukt.
“Zodat je uiteindelijk uitkomt bij het hervinden van je kracht.
Het is een lange weg — de een doet er langer over dan de ander.
Je kunt niet meteen van verlies naar kracht gaan.
Voor ieder ligt die grens anders.
Verlies jezelf niet uit het oog.
Je bent meer dan je kinderwens.
Uiteindelijk gaat het om de bereidheid en het vertrouwen om een niet-zelfgekozen pad te bewandelen en het leven op een andere manier zin te geven.”
“Rouw kent geen tijd.
Het is oké als je niet meteen in je kracht staat.
We kunnen er altijd uitkomen — als we de zwaarte durven aankijken.
Dán sta je in je kracht, wanneer dat moment ook komt.”